In een tussenuitspraak in de Porthos-zaak heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State de bouwvrijstelling in het kader van stikstof van tafel geveegd.
Simpel gezegd is de situatie nu zo dat je, wanneer je wilt bouwen, je moet onderbouwen dat het bouwproject geen significante gevolgen heeft voor een Natura2000 gebied. Soms kan dit op voorhand worden uitgesloten en kun je het afdoen met een voortoets, maar als dit niet kan moet een passende beoordeling worden gemaakt. De voortoets kost al tijd (en geld), maar een passende beoordeling kost nog meer tijd en geld.
De bouwvrijstelling hield in dat voor de fase waarin werd gebouwd, geen onderbouwing hoefde plaats te vinden. Vooral voor woningbouw was dit een goede oplossing; wanneer de woningen gerealiseerd zijn, is de stikstofuitstoot vaak laag tot nihil, waardoor deze doorgang konden vinden. Vaak was alleen de bouwfase problematisch, maar met de bouwvrijstelling was dit probleem opgelost.
De achtergrond van de uitspraak is dat de bouwvrijstelling is gebaseerd op bronmaatregelen die de minister heeft genomen. De precieze effecten van deze maatregelen zijn echter onzeker, zo oordeelt de Raad van State, reden waarom je deze op basis van Europese jurisprudentie niet mee mag nemen. Dat is onder andere ook de reden waarom in mei 2019 het PAS buiten werking is gesteld, waardoor de ‘stikstofcrisis’ is ontstaan.
Inmiddels geldt die bouwvrijstelling dus niet meer, en zijn we terug bij de ‘oude situatie’ waarbij toch weer onderzoek moet worden gedaan. Het lastige hieraan is, naast de extra kosten en tijd die hiermee gemoeid gaan, dat het momenteel lastig is om überhaupt deskundigen te vinden die een dergelijke beoordeling kunnen uitvoeren. Door de Raad van State is gezegd dat er geen sprake is van een algehele bouwstop, omdat er nog wel mogelijkheden zijn. De vraag is echter of die mogelijkheden er daadwerkelijk (voor iedereen) zijn. Dit moeten we afwachten.
Voor de volledigheid: het betreft een tussenuitspraak, wat betekent dat de uitspraak nog niet definitief is. Dit heeft echter niet te maken met dat de bouwstop van tafel is, maar met de onderbouwing omtrent stikstof die gegeven is in deze concrete kwestie. Met andere woorden: het oordeel over de bouwvrijstelling is wel definitief.
Op de site van de Raad van State staat een persbericht en ook nog een video met een toelichting over de uitspraak.
Wil je meer weten over stikstof, meer vanuit agrarisch perspectief? Kom dan naar onze lezing op 16 november a.s. Voor meer informatie, kijk op deze pagina.
